Only the young.

Miss Americana, zo heet de Netflix documentaire over Taylor Swift. Als je hem nog niet gezien hebt, doe dat dan. Ze vertelt een verhaal dat we allemaal moeten horen. In de documentaire vertelt Taylor over haar leven als kunstenaar. Over bekend zijn, over de liefde die ze heeft voor muziek, over haar familie, over haar eetstoornis. Over politiek.

Het gaat maar heel even écht over politiek. Taylor kwam op een punt waar zwijgen onmogelijk werd. Vrouwen in de showbizz, jonge vrouwen, countryzangeressen, dat zijn geen mensen van wie we meningen over politiek moeten horen. Dat is de mantra waarmee Taylor opgroeide. We groeiden allemaal op met een versie van die mantra. Sois belle et tais-toi. Dat deed Taylor heel lang, dat deden we allemaal heel lang. Dat deed ik ook heel lang.

In 2018 wordt de zangeres het slachtoffer van seksuele agressie. Een man betast haar voor de ogen van honderden mensen, camera’s, de wereld. Zij laat van zich horen, maar natuurlijk kiest die wereld niet haar kant. Zelfs Taylor Swift is dan maar gewoon een meisje. De man klaagt haar zelfs aan voor smaad en eist miljoenen van haar. Zij sleept hem dan voor de rechter voor een dollar. Symbolisch uiteraard. Het gaat haar niet om het geld. Ze krijgt gelijk van de jury. Ze vertelt dat de overwinning totaal niet als een overwinning voelt, omdat er zoveel vernedering aan vooraf ging. Het veranderde haar, dat vertelt ze ook. Je ziet haar op gegeven moment in een verhitte discussie met haar vader. Zij wilt uit de stilte treden. Een stilte over politieke kwesties die ze zichzelf jaren opgelegd had. Omdat dat van haar verwacht werd, en omdat ze bang was. The South is niet vriendelijk voor vrouwen met een mening. Miss Americana haalt het voorbeeld van de Dixie Chicks aan. Een countryband die bestaat uit enkel vrouwen, waarvan er eentje zich op gegeven uitspreekt tegen Bush en de oorlog in Irak. Dat leidde tot een gigantisch schandaal. Dat schandaal tekende Taylor, als vrouw en als zangeres. Maar die man, die man die schaamteloos zijn hand onder haar rok schoof en haar betastte met honderden getuigen, die man zorgde dat de bubbel barste. Na de overwinning in die rechtszaak, is niets meer hetzelfde. Dat zegt Taylor zelf in de docu, meerdere keren.

En je ziet het ook. Het is een moeilijke discussie met haar vader. Hij is bezorgd om haar, als ze zich politiek uitspreekt. De gemoederen lopen hoog op. Het is een gevoel dat ik goed ken. Het is een vuur dat in je ontvlamt. Mensen die het niet in zich dragen, kunnen het zich niet voorstellen. Op gegeven moment recht ze haar rug en vraagt ze haar vader om haar te vergeven, want dit is iets wat ze moet doen. Haar vader staat op en geeft haar een kus. Dat is denk ik een moment waar je als vader heel trots bent op de vrouw die je opgevoed hebt. Iemand die achter haar overtuigingen staat. Iemand die opkomt tegen onrecht. Die het niet gewoon laat voor wat het is. Iemand die doet wat ze kan om de wereld beter achter te laten dan hoe ze hem in handen kreeg. Het is ook een moment dat je als vader doodsbang bent. Als vader van Taylor, want bekendheid brengt natuurlijk nog extra gevaren met zich mee, maar ook als vader van pakweg… Kee.

Vrouwen die opstaan, dat is een magistraal zicht. Dat vuur zien ontvlammen in de ogen van een vrouw, dat is ongelooflijk. Het is iets dat je uitstraalt erna. Iets wat nooit meer weggaat. Je ziet het in haar. Als ze ruzie maakt met haar vader, als ze haar VMA in ontvangst neemt, in de video die ze maakt voor You Need to Calm Down. En ze heeft impact. Tijdens de midterm verkiezing in haar thuisstaat Tennessee neemt ze het op voor de twee Democratische kandidaten. De gouverneur op dat moment is “Trump in a wig”. Ze stemde tegen equal pay initiatieven en weigert een wet die vrouwen beschermt tegen stalking en huiselijk geweld te reactiveren. Trump in een pruik dus. For real. Taylor riep dus begin oktober 2018 op om te gaan stemmen in Tennessee, haar thuisstaat, en om de democraten te steunen. De website vote.org, waar je je kan registreren om te stemmen, kreeg de dag na die oproep meer dan 155 000 unieke bezoekers. Op een gewone dag zijn dat er rond de 14 000. Er registreerden in Tennessee meer dan 2000 mensen in de dag dat ze haar oproep deelde, dat was meer dan in de hele maand september ervoor. Haar haar stem zien gebruiken en ook vooral zien hoe zij zich bevrijd voelt, dat is een geweldig zicht.

Het gaat dus maar even écht over politiek. Maar eigenlijk kan je als bekende vrouw met het hart op de tong nooit echt een documentaire van meer dan een uur maken zonder het over politiek te hebben. Er zijn namelijk weinig dingen in ons leven waar de politiek zich niet probeert mee te moeien. Taylor spreekt over de haat die ze krijgt, op sociale media, maar ook in de pers en van collega’s uit de muziekwereld. Over haar lichaam, haar gewicht, haar kleren. Over dat ze maar geen relatie heeft, of de ene na de andere kerel verslijt. Dat is gewoon roddelpers, Kee, hoor ik je nu denken. En dat klopt. Maar het feit dat we het normaal vinden dat er zo over een vrouwelijke perfomer gesproken worden, maar niet over haar mannelijke collega’s, dat is een probleem. Er is in onze samenleving nog steeds het idee dat vrouwen algemeen goed zijn. Dat je ons kan opeisen, aanraken, bespreken hoe je maar wilt. Dat je recht hebt op alles wat ons uniek maakt. Er is daar in het Engels een goede uitdrukking voor: to help yourself.

Men have helped themselves to women throughout history, zeg je dan. Dat is moeilijk te vertalen. Help yourself gebruik je bijvoorbeeld om te zeggen dat iemand gewoon eten mag opscheppen, dat je niet moet wachten tot je bediend wordt. Jezelf bedienen, dat is misschien nog de beste vertaling. Zeker vrouwen die ietwat bekend zijn ervaren dit. Iedereen denkt dat ze recht hebben om te weten hoeveel je weegt, hoe vaak je sport, welke maten je hebt, wat je seksuele voorkeuren zijn, of je kinderen wilt, of je zwanger bent. En dat recht heeft gewoon niemand. Dat gaat ook verder. Er zijn mannen die denken dat ze recht hebben op je lichaam. Niet àlle mannen, voor ik hier weer een golf verontwaardiging over me heen krijg, maar te veel mannen. Genoeg mannen. Dat zie je ook aan hoe we omgaan met seksuele misdrijven in dit land. Een man filmde vrouwen onder hun rok, maar ze droegen slipjes dus werd de man niet veroordeeld. Euhm, wat? Een andere verkrachtte een kind, maar hij stopte toen ze begon te huilen. Hij kreeg strafvermindering. Op verkrachting staat in België dezelfde straf als op schriftvervalsing. Niet àlle mannen dus, maar genoeg mannen, te veel mannen. En het zijn niet enkel de daders die schuld dragen. Ook als je je niet uitspreekt tegen vreselijke moppen over verkrachting van die ene maat, als die andere vriend iets wilt doen zonder de toestemming van een meisje. Zeker als je minister bent, of advocaat, of rechter en je grijpt niet in als er zo’n dossier op je bureau ligt.

Ons leven is dus sowieso politiek. Of we dat nu willen of niet. Wat we dragen is daar nog zo’n voorbeeld van. Het mag niet te veel zijn, want je moet wel sexy zijn. Maar pas in godsnaam op dat je niet te sexy bent want dan verlies je alle respect en geloofwaardigheid. En dat is eigenlijk wat Taylor Swift als boodschap brengt met haar documentaire: het zal nooit goed zijn, dus stop gewoon met je er druk in te maken. Negeer hen gewoon, want ze hebben ongelijk.

En ze heeft nog een boodschap: only the young. Dat nummer schreef ze naar aanleiding van het hartverscheurende geweld op Amerikaanse scholen en de dodelijke slachtoffers die er dagelijks vallen. Een groep van jongeren stond op na de zoveelste massamoord op een school, in februari 2018. We cal BS, zeiden ze. Dat politici niets kunnen veranderen aan het geweld, dat het gewoon deel van het leven is, dat is bullshit. Ze organiseerden zich via sociale media en zorgden ervoor dat verschillende politici die gesteund worden door de wapenlobby niet herverkozen raakten. Emma Gonzalez, een van de helden die opstond, leidt de weg. Taylor spreekt haar steun uit voor al deze jongeren, en de velen anderen die sindsdien opstonden voor waar ze in geloven. Ze vertelt hen dat het in hun handen ligt.

Ja, ons lichaam is politiek. Altijd. Onze stem is dat ook. En onze handen. Als we die gebruiken kunnen we de wereld beter maken. Waar we ook vandaan komen.